OKW lezing – Nihilisme voor optimisten

Wie de teksten van de denker, schrijver en (taal)kunstenaar Friedrich Nietzsche enigszins kent, weet welke aantrekkingskracht in zijn soms vernietigende woorden schuil kan gaan. Helaas nog regelmatig omringd door bedenkelijke interpretaties zoals populaire benaderingen van de Übermensch, de eeuwige wederkeer van het gelijke en de vaak geciteerde uitspraak ‘God is dood’. Wereldwijd komt de naam van Nietzsche met grote regelmaat voor; in academische kringen en in wetenschappelijke studies. Maar ook in de vorm van hapklare uitspraken, citaten en aforismen die op de meest wonderlijke plekken aangehaald of gebruikt worden. Van T-shirt tot seminar en van wandtegeltje tot onderbouwing van een eigen gedachtegoed.

Nietzsches werk was en is wereldwijd een ongelimiteerde inspiratiebron voor ontelbare lezers, schrijvers, filosofen en kunstenaars. Variërend van klassieke onderwerpen tot aan de actualiteit.

Maar…bestaat er überhaupt een ‘filosofie van Nietzsche’? Een legitieme vraag, wanneer je de gedachten van Nietzsche naast de vaak keurig uitgewerkte filosofieën van andere denkers legt. Ja, er zijn enkele terugkerende onderwerpen, zoals het christendom, specifieker zijn ‘God is Dood’ postulaat, het nihilisme en het ‘Ja-sagen’, de totale affirmatie van het leven (Amor Fati), Dionysos en Apollo, de eeuwige terugkeer van het gelijke, de herwaardering van alle waarden, het nihilisme en misschien wel zijn bekendste creatie, de ontelbaar vaak verkeerd geïnterpreteerde en uitgelegde Übermensch. Maar een filosoof met vastomlijnde theorieën is Nietzsche allesbehalve. Kom dus bij Stephan Peters niet met de vraag ‘Wat zou Nietzsche hiervan gezegd hebben?’ Daarvoor is Nietzsches uitspraak ‘Wie niet denkt zoals ik die volge mij’, hem veel te lief.

Stephan Peters, die zich al ruim 40 jaar intensief met deze intrigerende denker bezighoudt, is oprichter/auteur van de website ‘www.friedrichnietzsche.nl’ en tevens verbonden aan de Nietzsche Research Group van de Radboud Universiteit. Hij neemt voor OKW de luisteraar mee in een driedelige lezing. Daarbij zoomt hij kort in op wie Nietzsche was en legt hij in een tweede deel zijn accent op enkele dilemma’s die de pessimist misschien weer optimist kunnen maken. In een afsluitend derde deel vraagt hij ook actieve deelname van de luisteraars aan de hand van filosofische vragen die onherroepelijk zullen ontstaan.